U bent hier
16.000 plaatsen te veel in basisonderwijs tegen 2027
“In het schooljaar 2027-2028 zijn er in het secundair onderwijs in Limburg 2.000 plaatsen te kort, maar tegelijk ook 16.000 plaatsen te veel in het basisonderwijs”. Dat leidt Vlaams Parlementslid Karolien Grosemans (N-VA) af uit de nieuwste capaciteitsmonitor.
Sinds 2015 laat de Vlaamse regering om de drie jaar een inschatting maken van het aantal plaatsen dat in de toekomst nodig zal zijn in het basis- en het secundair onderwijs. Om zo te volle - of te lege - scholen te vermijden. De derde, onlangs gepubliceerde capaciteitsmonitor, schat de situatie in voor het schooljaar 2027- 2028. De monitor koppelt de verwachte vraag aan het verwachte aanbod. “Doel van die monitor is om de lokale tekorten in kaart te brengen”, legt Karolien Grosemans uit, die ook voorzitter is van de commissie Onderwijs in het Vlaams Parlement. “Zo kunnen de voorziene middelen voor capaciteit gerichter worden ingezet. De monitor heeft eigenlijk een signaalfunctie.”
Het onderzoek is uitgevoerd door HIVA/KU Leuven en brengt verschillende factoren in kaart: demografische evoluties, pendelbewegingen van leerlingen, doorstroom en uitstroom in het onderwijs. “Uit die resultaten blijkt dat er tegen 2027-2028 bijna geen tekorten meer zijn in het basisonderwijs in Vlaanderen, behalve in Brussel en de onderwijszones die aan Brussel grenzen zoals Vilvoorde, Dilbeek en Halle. In Limburg zijn er tegen dan 80.502 plaatsen nodig, 16.000 minder dan er op dat moment zouden zijn. Dat betekent dus een overschot van 16.000 plaatsen. Enige uitzondering is Beringen, daar zouden tegen 2027-2028 130 plaatsen te kort zijn. In Hasselt zijn er maar liefst 1.170 plaatsen over, in Genk 1.549.” Maar ook in Hamont-Achel (389), in Sint-Truiden (906) en zelfs in Oudsbergen (827) zouden er volgens de inschattingen van de monitor plaatsen over zijn in het basisonderwijs.
Sterkste daling in Limburg
Het rapport kijkt ook naar de periode 2030-2031. In heel Vlaanderen zullen er - vergeleken met het schooljaar 2018-2019 - 7 procent minder kinderen in het basisonderwijs zitten, in Limburg loopt dat verschil zelfs op tot 13 procent. De sterkste daling van alle provincies. Terwijl er in Brussel 5 procent meer leerlingen worden verwacht.
Het overschot aan plaatsen in het basisonderwijs heeft volgens Grosemans - onder meer - te maken met berekeningen uit de vorige edities van de monitor. “Die waren niet zo accuraat.” De nieuwe monitor is verfijnder en houdt ook rekening met de schoolkeuze en de onderwijstrajecten van de leerlingen. “Maar er zijn natuurlijk ook de demografische evoluties. De piek van leerlingen in het basisonderwijs ligt bijna achter ons. Daarom zijn er overschotten. Het is dus belangrijk om je infrastructuur flexibel in te zetten zodat je pieken op verschillende niveaus kan opvangen.”
De overcapaciteit betekent dus dat er op termijn lege klaslokalen zouden zijn. “Een taskforce is aan het onderzoeken hoe we de overcapaciteit in het basisonderwijs kunnen omzetten naar extra plaatsen in het buitengewoon onderwijs. Voor basisscholen die op dezelfde campus liggen als secundaire scholen zijn er ook wel mogelijkheden om die lokalen te benutten.”
Wel tekort in secundair
In het secundair onderwijs is de situatie in Limburg helemaal anders. Daar zijn tegen 2027-2028 in het totaal 62.898 plaatsen nodig, dat zijn er 2.153 meer dan er beschikbaar zijn. Een tekort dus. “In 18 van de 29 Limburgse gemeenten die secundair onderwijs aanbieden zijn er tegen 2027-2028 tekorten. De nood is het grootst in Maasmechelen, waar ze volgens de monitor 850 plaatsen nodig hebben. Gevolgd door Bilzen (535 plaatsen) en Sint-Truiden (374 plaatsen). Vanaf een tekort van 1.000 plaatsen in een gemeente kan je extra middelen krijgen, helaas valt Limburg daar dus net buiten.” Maar ook hier zijn er gemeenten met een teveel aan plaatsen, zoals Borgloon (534), Genk (370) en Lanaken (368).
©Het Belang van Limburg - Liliana Casagrande