Vorig schooljaar drie keer zoveel leerkrachten vast benoemd

Vorig schooljaar zijn er in Vlaanderen meer dan 11.000 leerkrachten vastbenoemd, drie keer zoveel als het jaar voordien. De stijging zit in alle leeftijdscategorieën. Ook 32 60-plussers hebben een vast contract gekregen.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) heeft in september 2021 de regels voor de vaste benoeming versoepeld. Het aantal dagen dat een leerkracht nodig had om vastbenoemd te worden, is sindsdien zo ongeveer gehalveerd naar 360 dienstdagen. Het is nog afwachten welke invloed dat heeft op de benoemingen. “Maar zelfs zonder die versoepeling is vorig schooljaar het aantal leerkrachten uit het basis- en secundair onderwijs dat een vaste benoeming kreeg, verdrievoudigd”, zegt Vlaams Parlementslid Karolien Grosemans (N-VA), voorzitter van de commissie Onderwijs, die aan Weyts cijfers vroeg. In het vorige schooljaar zijn er meer bepaald 11.150 leerkrachten vast benoemd, dat is bijna drie keer zoveel als in het schooljaar 2019-2020 (3.948). In Limburg zijn er vorig jaar 1.329 leerkrachten benoemd, terwijl dat er een jaar eerder 457 waren, dus ook bijna drie keer zoveel. “Daar zijn verschillende redenen voor. Vorig jaar zijn er veel leerkrachten met pensioen gegaan waardoor er veel vacatures kwamen. Daarnaast heeft Weyts in juli een extra benoemingsronde georganiseerd die 4.119 vast benoemden heeft opgeleverd.”

60-plussers vastbenoemd

Als we de cijfers per leeftijdsgroep bekijken, dan blijkt dat die verdrievoudiging voor alle leeftijden geldt. Het grootste deel (6.288) van de nieuwe vast benoemden is weliswaar jonger dan 30 jaar, maar ook bij de groep van 30 tot 40 jaar (3.383) of die van 40 tot 49 jaar (1.058) zijn er dus nog mensen benoemd. Zelfs bij de 60-plussers hebben nog 32 mensen een vast contract gekregen.

“Een vaste benoeming is een belangrijke stap in een onderwijsloopbaan. Die biedt namelijk heel wat meer financiële zekerheid en stabiliteit aan. Tot voor kort verliet maar liefst 37 procent van de leerkrachten het onderwijs in de eerste vijf jaar van zijn loopbaan. Ik hoop dat dit cijfer nu daalt. Een vaste benoeming moet jonge leerkrachten sneller aan het onderwijs binden. In tijden van een groot lerarentekort is dat enorm belangrijk.”

Meer ontslagen?

Nochtans was N-VA ooit de partij die zich kantte tegen de vaste benoemingen voor ambtenaren. “Als je het hele systeem vanaf een wit blad zou kunnen uittekenen, zou dat ook beter zijn. Maar dat is niet het geval”, zegt Karolien Grosemans. “Het evaluatiesysteem is tegelijkertijd ook vernieuwd en verstrengd. Na twee trajecten die niet genoeg beterschap opleveren, kan een leerkracht ontslagen worden. In de praktijk betekent dit dat de ontslagprocedure van 3 à 4 jaar naar 1 jaar gaat, weliswaar gespreid over twee schooljaren. Vroeger moest elk personeelslid om de vier jaar geëvalueerd worden, dat is nu alleen als er werkpunten worden vastgesteld.”

Of dit ook tot meer ontslagen leidt, is nog niet duidelijk. Niet elke schooldirecteur was aanvankelijk trouwens enthousiast over die snelle benoeming omdat die daardoor minder kan kiezen wie in dienst komt. Vast benoemden krijgen namelijk voorrang.

Besparing

De snellere vaste benoeming is ook een besparing voor de Vlaamse regering die vorig jaar nog geschat werd op 60 miljoen euro per jaar. De pensioenkosten worden doorgeschoven naar de federale overheid en een deel van de sociale lasten valt weg. 

©Het Belang van Limburg - Liliana Casagrande