Extra maatregelen tegen lerarentekort

Meer zij-instromers zullen meer anciënniteit kunnen meenemen als ze vanuit de privé overstappen naar het onderwijs. De lijst met knelpuntvakken wordt meer dan verdubbeld en het maximumaantal jaren anciënniteit wordt opgetrokken van 8 naar 10 jaar. Dat is één vernieuwing uit een pakket aan maatregelen dat de Vlaamse Regering heeft goedgekeurd om het lerarentekort tegen te gaan. In dat pakket zitten ook vernieuwingen aan het statuut en de verloning van leerkrachten, het systeem van vervangingen, de schoolorganisatie, de lerarenopleiding en het personeelsbeleid. Het gaat bijvoorbeeld over de beslissing om leerkrachten extra te verlonen als ze extra lesuren opnemen, de mogelijkheid om ondersteunend personeel aan te nemen met onbenutte middelen, de mogelijkheid om verlof op te schorten om een school uit een nood te helpen en de oprichting van een lerarenloket. Het pakket kwam tot stand na overleg tussen Onderwijsminister Ben Weyts en de onderwijspartners. “Dit pakket aan maatregelen is een belangrijke stap om het lerarenberoep aantrekkelijker te maken”, zegt Vlaams parlementslid Karolien Grosemans. “Ik ben ook heel blij dat de minister duidelijk de kant van leerkrachten kiest in de strijd tegen juridisering".

Er zijn deze regeerperiode al verschillende maatregelen genomen in de strijd tegen het lerarentekort. Zo werd het mogelijk dat zij-instromers tot 8 jaar anciënniteit kunnen meenemen, zodat het financieel aantrekkelijker werd om vanuit de privé over te stappen naar het onderwijs. De regels voor de vaste benoeming werden verbeterd, zodat beginnende leerkrachten sneller zekerheid krijgen. Er kwam op 1 juli dit jaar een extra benoemingsronde, zodat 10.000 leerkrachten sneller een vaste betrekking kregen. Er werd ook een nieuwe Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) afgesloten, vol maatregelen die het beroep aantrekkelijker maken, zoals betere aanvangsbegeleiding, meer ruimte voor de kerntaak en ICT-ondersteuning.

Zij-instroom

De Vlaamse Regering heeft nu een reeks extra maatregelen goedgekeurd die passen in de strijd tegen het lerarentekort. Het pakket kwam tot stand in gesprekken tussen Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts en vertegenwoordigers van de onderwijsverstrekkers en de onderwijsvakbonden. Het gaat onder meer om een grote uitbreiding van de anciënniteitsregeling voor zij-instromers. Sinds 1 september 2020 kan je al tot 8 jaar anciënniteit meenemen als je vanuit de privé naar het onderwijs overstapt om 1 van 10 knelpuntvakken te geven. Vanaf 1 januari 2022 zal je tot 10 jaar anciënniteit kunnen meenemen én de lijst met knelpuntvakken wordt uitgebreid met 10 extra vakken én 2 ambten. Concreet gaat het om de vakken Biologie, Chemie, Fysica, Natuurwetenschappen, Aardrijkskunde, Economie, Informatica, Duits, Engels en Latijn en de ambten van ICT-coördinator en schooldirecteur. Praktijkleerkrachten in het TSO en BSO kunnen bovenop hun 10 jaar anciënniteit ook nog altijd tot 10 jaar nuttige ervaring in rekening brengen.

Er sneuvelen nog meer taboes. Zo kon je tot nu toe alleen maar vast benoemd worden in het basisonderwijs met een diploma van (kleuter)onderwijzer. Basisscholen zullen nu echter ook masters met een pedagogisch bekwaamheidsbewijs kunnen aanstellen: zij worden dan verloond als bachelor. Tot nu toe kregen leerkrachten ook alleen maar extra loon voor tijdelijke vervangingsopdrachten: ze kregen geen extra loon als ze structureel extra uren opnamen bovenop hun normale lesopdracht. Dat verandert nu: leerkrachten zullen voor het eerst extra loon krijgen voor extra uren lesgeven. Scholen zullen ook flexibeler kunnen omgaan met hun middelen. Concreet zullen scholen die moeite hebben om leerkrachten te vinden tot 20% van hun budget voor leerkrachten kunnen aanwenden om ondersteunend personeel aan te werven. Zo kan de school bijvoorbeeld een studiemeester in dienst nemen, die geen pedagogisch diploma moet hebben, maar die toch maximale ondersteuning kan bieden aan de leerkrachten, die dan meer ruimte krijgen voor hun kerntaak: lesgeven.

“Over veel van deze maatregelen wordt al lang gesproken, nu worden ze eindelijk realiteit”, zegt Weyts. “De politiek geeft leerkrachten betere voorwaarden en meer mogelijkheden, maar we moeten leerkrachten ook meer respect geven. Respect voor wat ze doen, voor wat ze betekenen. Respect voor hun  autonomie en hun beslissingen. Dat respect kunnen we niet in een decreet gieten: het zal van iedereen moeten komen. Want veel meer mensen zullen voor de klas willen gaan staan als het een job is die gerespecteerd wordt”.