U bent hier
Na gesjoemel van directeur: wanneer kan vastbenoemde leerkracht ontslagen worden?
Na gesjoemel van directeur: wanneer kan vastbenoemde leerkracht ontslagen worden?
Het Belang van Limburg*, Za. 24 Dec. 2022, Pagina 6
Hoewel de voormalige directeur van het Sint- Franciscuscollege in Heusden-Zolder een luxeleven leidde op kosten van de school, is hij toch niet ontslagen. Hoe kan dat? En wanneer wordt een vastbenoemde leerkracht of directeur dan wel ontslagen?
Vrijdag schreef deze krant dat de vroegere algemeen directeur van het Sint-Franciscuscollege de Mastercard van het werk gebruikte om allerlei privé-uitgaven te doen. Op kosten van de school ging hij onder meer verschillende keren eten en boekte hij hotels en een skireis, goed voor een bedrag van ruim 10.000 euro. Eind 2020 ontdekte het Sint-Franciscuscollege zijn financieel gesjoemel en gaven ze hem een tuchtsanctie, al kreeg hij een tweede kans.
Maar omdat de directeur bleef sjoemelen, startte de school in november 2021 alsnog een tuchtprocedure op. Daarop werd beslist om hem onmiddellijk te ontslaan. Maar de man trok naar de Kamer van Beroep van het ministerie van Onderwijs. Die noemde de feiten “hallucinant” in haar verslag, maar draaide het ontslag toch terug. In de plaats daarvan kreeg de man een “terugzetting in rang”, waardoor hij wel nog les mag geven. Een motivering daarvoor is dat de school alleen een tuchtprocedure opstartte voor acht etentjes. “Die restaurantbezoeken verdwijnen in het niets tegenover de andere privékosten die op hetzelfde moment gemaakt werden en waarvoor het bestuur het openen van een tuchtonderzoek niet nodig achtte. Uit die beperkte restaurantkosten twee jaar later nog een ontslag puren, oogt disproportioneel”, zo staat te lezen in het verslag. De school kan nog in beroep gaan tegen de beslissing.
16 ontslagen
De affaire in Heusden-Zolder is geen alleenstaand geval. Vastbenoemde leerkrachten gingen in het verleden ook al serieus over de schreef, maar konden daarna toch niet (meteen) ontslagen worden. In 2016 kreeg een leraar van een Hasseltse school een voorwaardelijke celstraf van twee jaar omdat hij tijdens een caféruzie een man zo zwaar toegetakeld had dat die overleed. Ondanks zijn veroordeling kon de leraar nog een tijdlang voor de klas blijven staan. Uiteindelijk mocht hij als straf twee jaar geen les meer geven aan de school. Een ander, extremer, voorbeeld is dat van moordenaar en verkrachter Ronald Janssen. Hij kreeg begin 2010 - nadat hij de feiten bekend had - nog zijn maandloon als leerkracht, zo'n 2.000 euro. Al kreeg hij uiteindelijk wel zijn ontslag.
Dat vastbenoemde leerkrachten zelden ontslagen worden, blijkt uit de cijfers die Vlaams Parlementslid Karolien Grosemans (N-VA) in juli opvroeg bij minister Ben Weyts (N-VA). In het schooljaar 2021-2022 werden in Vlaanderen maar 16 vastbenoemde leerkrachten en directieleden ontslagen. In Limburg waren er dat amper drie. “De reden voor die lage cijfers is wellicht dat de ontslagprocedure voor vastbenoemde leerkrachten tot 2021 maar liefst vier jaar duurde”, zegt Grosemans. “De school moest heel veel stappen volgen, waardoor alleen de echt ernstige gevallen ontslagen werden. Nu kan dat sneller. Ten vroegste volgend jaar gaan we dat zien in die cijfers.”
Evaluatie en tuchtonderzoek
Hoe kan een vastbenoemde leerkracht dan ontslagen worden? “In de praktijk zijn er meestal twee scenario's”, zegt professor arbeidsrecht Evelien Timbermont (VUB). “Als een leerkracht niet goed functioneert, kan die een onvoldoende krijgen bij een evaluatiegesprek. Daarna volgt een coachingtraject van 120 gepresteerde dagen, waarin de leraar zich moet herpakken. Als hij of zij bij het tweede evaluatiegesprek opnieuw een onvoldoende krijgt, volgt automatisch het ontslag.”
De tweede procedure is het tuchtonderzoek, als een leerkracht zich niet gedraagt. “Dat is ingevoerd in 1991 in de plaats van het gedwongen ontslag om dringende reden, omdat de rechtspositiedecreten die geïnspireerd zijn op het ambtenarenrecht (om hen te beschermen tegen ontslag, nvdr.) doorgetrokken werden naar het onderwijs”, legt Timbermont uit. “Het is sindsdien moeilijk om een vastbenoemde leerkracht op staande voet te ontslaan. Als die zich ongepast gedraagt, kan een tuchtonderzoek opgestart worden, meestal door de raad van bestuur van de school. De leerkracht kan in afwachting van de sanctie preventief geschorst worden, met of zonder verlies van een deel van het loon. Er bestaat een grijze zone tussen evaluatie en tucht, omdat sommige feiten in het kader van beide procedures beoordeeld kunnen worden.”
“Een tuchtsanctie kan gaan van een blaam tot ontslag of afzetting”, aldus Timbermont. “Bij dat laatste verlies je ook je pensioenrechten. De leerkracht kan na de beslissing naar de Kamer van Beroep stappen, die zowel de procedure als de inhoud zal toetsen. Daarop wordt de tuchtstraf bevestigd, vernietigd of verlicht. Dat laatste gebeurt vaak. Maar ook hiertegen kan zowel school als de leerkracht nog in beroep gaan.”
Zahra Boufker en Olivier Simons ■